Opony TORUS :: Dobór i utrzymywanie odpowiedniego ciśnienia w oponach wielkogabarytowych.

Zdecydowanie pierwszą rzeczą to określenie typu maszyny z którą mamy do czynienia. Taka sama opona zamontowana na wozidle przegubowym będzie miała zupełnie inną charakterystykę pracy a zatem i ciśnienia będą się często bardzo różnić. Istotne różnice zachodzą również dla różnych osi tej samej maszyny. Dla przykładu opony na przedniej osi ładowarki powinny pracować z wyższym ciśnieniem niż na tylnej, natomiast w przypadku wozideł sytuacja jest odwrotna. Jest to oczywiście związane z rozkładem masy załadowanej maszyny. Kiedy już znamy typ maszyny a zatem jej masę, znamy rozkład masy na osiach oraz pojemność łyżki, bądź skrzyni ładunkowej należy określić wagę przewożonego urobku. Trzeba bowiem pamiętać, że DTR maszyny podaje pojemność, a wagę należy obliczyć samemu znając wagę metra sześciennego urobku. I tak w przypadku suchej ziemi czy węgla jest to ok. 0,6-0,8 tony na m³, w przypadku kruszyw łamanych to 1,2-1,6 tony, natomiast rudy metali , w zależności od zasobności złoża, mogą ważyć nawet 2,5 tony na m³. Nie bez znaczenia dla prawidłowego doboru ciśnienia są również drogi odstawu. Im dłuższe tym opona pracuje intensywniej i kumuluje więcej ciepła, co przekłada się na jej żywotność oraz bezpieczeństwo pracy. Zasady termodynamiki są nieubłagane i aby uchronić oponę przed nadmiernym nagrzewaniem należy w takim przypadku podnieść ciśnienie aby zminimalizować ugięcie, które w połączeniu z ruchem obrotowym koła powoduje nadmierny wzrost temperatury gumy.

Należy również zwrócić uwagę na jednostki – zwykle w katalogach wartości ciśnień podawane są w kPA (kilopaskale) lub psi (pound per square inch), ale zdarzają się też inne jednostki.  Niezależnie od tego jakich jednostek używamy, trzeba pamiętać żeby zawsze ustalać ciśnienie na zimno, czyli przed pracą. Wraz ze wzrostem temperatury rośnie również ciśnienie w oponie i jest to zupełnie normalne zjawisko. Można częściowo zminimalizować efekt wzrostu ciśnienia gazu wewnątrz opony stosując azot zamiast powietrza. Parametry  fizykochemiczne azotu powodują jego mniejszą reakcję na zmiany temperatury co oznacza mniejsze skoki ciśnienia.

Dlaczego tak ważne jest utrzymywanie należytego ciśnienia w oponach wielkogabarytowych? Jeśli powyższe argumenty są mało przekonujące pozwolę sobie przytoczyć teoretyczny przykład który powstał gdy zastanawiałem się na wprowadzeniem do oferty czujników ciśnienia TPMS. No bo czy to się w ogóle opłaca? Otóż tak Szanowni Państwo opłaca się. Według danych firmy Michelin wraz ze spadkiem ciśnienia w oponie o 15% tempo zużywania się bieżnika wzrasta o 10% a zużycie paliwa wzrasta o 1,8%. Jak to się przekłada na koszty w kopalni? Zakładając że mamy do czynienia z wozidłem sztywnoramowym, pracującym na oponach radialnych wartych 19 tys. zł. netto/szt. z ciśnieniem 6,0 kPa (zamiast 7,0 kPa, jak przewiduje producent) czyli o 15% za niskim, przy dalszych założeniach: praca 12 godzin/dziennie, 300 dni w roku, średnie spalanie 30 l/h, średnia cena paliwa: 5 zł./l, okazało się, że użytkownik tej maszyny traci blisko 10 tys. zł rocznie na paliwie i ponad 11 tys. zł. z tytułu przyspieszonego zużycia opon, a zatem 21 tyś. zł ROCZNIE idzie z przysłowiowym dymem.